![Fig. I : Olbian aeses of first third V century BC "Athena-wheel" type ?1 -unepigraphic hemiobol, ?? 2,3 -obols with abbreviation E?I??Y?A, ? 4 -hemiobol with the same abbreviation, ? 5 -hemiobol with abbreviation ??Y? (all inscriptions are retrograde)](image-2.png "") ![](image-3.png "") ![](image-4.png "") ![](image-5.png "") ![](image-6.png "") ![](image-7.png "") ![](image-8.png "") ![](image-9.png "") ![](image-10.png "") I?????????? ???? ?????? ? ?????? "????? -??????" ?. -79 ??, ?. -293 ?, ?????? ????? ????? 10 ?? (???. 1 : 2). ?.?. ?? ??. ?.?. ?? ??. ? ??? ????? ???????????? ??? ????? ????????? 136 ? (??. 2003 : 58, ????. 22), ? ????? ? ?????? 195-175-155 ???????? ???? -77,6 ?. 8 45 59,6 ???????? 2008:72, ?3 ????? ?????? 285 ? ??????? ?????????? ??????? ????? ??? ????? ?????? ??????? ?????? ??????? ??? ?? ?????? ????? (??. ????. III, ?? 1-3) ??? ???? ??????????, ??? ? ??? ??????????????? ????? «??????»??????. ????. ????? (???????? 2010 : 129). ? ??????????????? ??????????? ??? ???????? ????????, ???. ?. ???????? ? & ?. Ð?". ?????? ? Ð?"???? ???????? ???? ????? ? ??????????? ? ???. ????? ?????? -???? "????? -??????" I. ???????????? ??? .?. Ð?"????? ????? ? ?????????? ????? ?????, ????? ??? ???????. ??????????? ??????? ???????? ? ????????? ??????? ??????. ??????? ????? ?? ? ??????? ? ???????????? ????? ????????? ?? ????? ??????. ?.?. ?????? ? ???????? ???????? ???????, ??????? ? ??????????? ???????? ?????? ????, ? ?????? ????? ???? ? ?????? ???????? ? ???????? ????? ??????????. ??????????? ????? ??????? ????????. ?? ???????? ????? ??????? ?????? ?????? ? ???? ?????? ?????????? ??????. ??????. Ð?"???????. ?????? ??????? ??????? ????? ???????????? ?????? ? ??????? ????????????????? ???????. ???????? ??? ??? ???????? ????????????? ????????? ???????????? ?????? ???? ??????? ????? ? ??????. ????????????? ???????????? ? ???????????? ??????? ? ?????? ? ?????? ???????? V ?. ?? ?.?., ??? ??????????, ??? ? ???????, ??????????? ?.Ð?". ???????????? ? ?????????????? ??????????????? ?????? (1989 : 111-116), ???????? ??? ? ???????????? ?????????????? ?? ???? ?????? ??????? ??????, ???????????? ????? ? ?????? -????? ?????? V ?. ?? ?.?. 1 ???????????? ????????? ???????????? ????? ? ?????? ?? ????. I (?? 1-3, ??? ?????????????? ??????? ????? ??????? ??????), ????????? ?????? -????? ???????, ?? ????? ????????? ???????????? ?????????? ??????? ??? ??????? ????? ???? ?????? ? ?????? ????????? ????????, ??? ? ?????? ????????? ??????? ????? ? V ?. ?? ?.?. ??????? ???? ??? ???? ?? ????? (?????? 1951 : 125 ; ???????????? 1988 : 47). ?????????? ????, ??? ????? ? ?????? ???????????? ????? ?????????? ??????? ?????????? ? ????? ??????? ??????????? (??. ????. I, 1-4), ??????? ?? ???? ?? ????? ??????? ????????? ??????????? ??? ????????? ??????????? ?? ? ????????? ???????? ????????. ?????? ? ???, ??????? ????????? ???? ????????? ???????? ? ???????? ?????????????, ??????? ?????????????, ??? ?????? ?????????? ? ????? ?????????. Ð?"??????? ??????? ????? ????????? ? ?????? 70-80 (85) ??, ? ??????? -? ???????? 40-50 (55) ??, ?.?., ????? ??????, ????? ? ??? ???? ?????? (??. ????. I). ? ?????? ????? ?????????? ? ????, ??? ??????? ??????? ??????????? ? ???????? ?????, ?? ???????, ??????? ???????? ???????? ????? ?????? ???????? ?????, ????? ???? ?????? "??????????". ???????? ? ???????????? ???? ????? ?????????? ?????. II. ?????????? ???? I-?? ?????? ?.?. ?? ??, ?? ??????? ???? ????????? ??????????? ??? ????????? ???????????? ?????? ?????. ?.?. ?? ??, ?? ????? ?????? ? ??????????? ???????? "?????". ?? ???????? ????? ? ???????? ?. -81 ? 79 ??, ?. -278 ?. (???. 1 : 3). ???????? -????????? 2009 : 69, ? 1 (?. -69 ? 70 ??, ?. -295 ?). ??????????? ???? ???????????? ????? ??????? ??????? ????? ?? ?????????????? ?????????? ????? ????? ?????? ? ??????. 2 ?????????? ??????? ?????????????? ?????, ?? ??????? ??? ??????? ???????? ?? ???????????, ? ?????????? (??. ????????? 2000 : ?? ??????????? ???? ??? ???????? ?????? ????? ???????? ???????? ? ??????????? ?????????? ?? ??????? (??. ????. II, 1-8). ??? ??? ???? ?????? ? ?????? 485 -480 ??. ?? ?.?., ????? ????????, ?????? ????????? ???????, ???????? ???? ?????????? ??????? (?????????? 1989 : 111, 112, 114). ??????? ??? ?????? ????? ??? ???????? ????????? ????? ?????????? I-?? ???????. ??????? ???????? ???? ?????? ?????????? ? ????? ?????????? ??? ?? ???????????, ??? ? ??????? ???? ???????????? ??????. ?????? ????????? ??????????, ?? ?????? ???????????, ? ???????? ? ????? ????????? -?? 70 ?? 80 ??, ?.?. ??????????? ????? ????????????, ? ??????? ??????????? -??????????????, ??????? ????? ???? ?????? ????????? 187 ? (??. ????. II, 1, 8 -464,9 ?, ???????? 465 ? -278 ?). ?????? ? ??? ? ??????????????? ?????? ????? ?????????? ? ????????? ? ??????????? ???????????? ???? ??????? ???????????? (??. ????. II, 3-8, ???? ? ??????? ??????????????? ????? ???? 285 ?). ??? ???? ???????? ???????? ?? ??, ??? ????????? ??????? ???????? ???????????? ????? ? I-?? ?????? ?????????? ???????? ?????? ???????? ??????, ???????? ?????????????? ? 400 ? ? 300 ? (??. ????. I, II). ??? ???? ??????? ????? ?? ??????? ?????????? ? ? ??????????????? ?????????? ????????? ??????????? ????? ??????? ????????? ????? ? ?????? ????????? ????? ? ???? ???????? -"??????" (???????????? 1988 : 47), "????????" ? "????????" (????????? 2000 : 15, ? 29 ; 16, ?? 31-35 ; 17, ? 36 ; ????????? 2009 : 69, ?? 1,2 ; 71, ? 1 ; 72, ?? 1, 4 ; 70, ? 1). ?.?. ????????????, ?????? ?? ????????????? ??????????? ???????? ???????? ????? ??? "?????" ? ????????????????????? ???? ????? ? ???????? ??Y?, ?????? ??????? (?? ?????? V ?. ?? ?.?. ?? ?????? ???????? ?? ??? ?????????, ??? ?????? ????????? ? ??????? 122 ?, 3 ?????? ???????????? ??? ? ????? 276 ? (275,6 ?) "????????". ???????? ? ???? ???? ????? ?? ??????? ???????? -480 ?. ?? ?.?.) ??????????? ???????? ???????????? ?? ????????? ????, ?, ? ?????? ???? ?? ????????, ??????????? ??????? ??? ?????????? ??Y?? ? ???????????? ????. ?????? ?? ????? ?????, ???????? ???, ??? ???????????? ?????? ???????? ?? ?????? ???????, ???????? ???????? ??????. ????? ?????????, ??? ?????-?? ????? ???? 1-?? ? 2-?? 1. ???????? ?. ?. 2010. ????? ???????? ????? ????? ???????? ????????? ?????? ? ??????? -118,5 : 1, ? ?????????? ????, ?????????? ??? ???????????? ????? ????? ? ???????? ????????? ??????, ????????, ??????? ??????? VI-V ??. ?? ?.?.// Stratum plus. ? ????? ????????? ?????? ????? ?? 100 : 1 ???????? ????????, ?? ?????????? ? ?????? ??????????????? ???????????. 6. ?????-?????????-???????-??????-????????. (???????????? 1988 : 47). ?????? ??? ?? ???? ??????????? ??? ???????? ???????????????? ????? ????????? ????????? ?????? ?????? 2. ?????? ?.?. 2011. ???????? ?????? ????????? ???????? ???????????? ???? ? ?????? 398 ? ? 393 ? ?????????, ?? ????????? ? ???? ???????? ????????. ???????? ???????? ??????? ????? -? ?????? ? ?????????????. ???????. ????. «??????». (??. ????. I, 1, 2), ???????? ??????? ??????????, ?????? ?? ??????? ??????? Ð?"??????????????? ???????? ? ??????????? ??????????? ??? ?????? ? ????? ??Y? -??????????? 3. ???????? ?.?. 1884. ????? ??????? ?????, ?????????? ???????? ???????? ?????? ?????? ???????? ??????. ????????, ???? ? ??????????. ???? ?? ???? ???? ????????????? ????????? ????????, ??????????????. ??? ????????? ?? ????????????? ????? ?????????????? ????????????????? ??????. ??? ???????, ??? ??????????? ???????? ????????? ???, ??-??????, ?????????? ?? ??????????? ???? ??????????? ??????? ????????? ????? ? ??????, ??-??????, ???????? ??????? ???? ? ?????????? 70-80 ??, ?????????? ?? ?? ???? ?? ???? ??????? ????? ? ?????? ?????? "???????". ? ????? ? ???? ?????????? ????????, ?????? ??? ????????? ????????? ????????? ?????? ???????????? ? ?????????? ????? I-?? ?????? (? ?????? ??????? ????????) ?????????? ???????????? ???????? ? ?? ????? (??. ????. I, 1-3 ; ????. II, 1, 2, 7, 8) ? Ð?"??????? ????? ????????? -?????????? ???? ? ?????? ??????? ????? ???? ????? (??. ???????????? 1988 : 37) ? ??????????? ???????? ???????? ?? ????????????????????, ?, ? ????????, ???????????? ?.?. ?? ??. ?.?. ?? ?? ? ??????? ????? ???????????. ??????. Ð?"???????. ??????? ???????????? ????? ???????????? ? 400-? -?????????????? ? ????????? ?? ???????? ?????? ???????? -???????? ?????? ? ???????????? ???? ???????? ???????? ?? 2-?? ?????????? ?????? ? ??? ????????????. III. ?????????? ??? 2-?? ?????? (?????????? ????) ???????????? ???? ???????? ???????? ??????? ???????? ?? ??????? ??????????. ?? ????????? ??? ??????? (??????????? ?? ??????? ???? ??? "????????" ??? ???????? "???") ?????? ??? ??????? ??????? ? ?????? ?????????? ?????, ??????? ?? ?????????? ??? "2-? ??????". ?????? ???? ?????? ???? ???????? ? ??????, ????? ???????? ????? ?????? ? ???????? ?????? -480-470 ??. ?? ?.?. (??. ?????????? 1989 : 111, 112, 114, 120). ?????????????? ??? ???????? ????? ????????????? ????????????, ??????? ?????????? ??? ????????????. ??-??????, ???? ????? ???????????? ????? ? ???? ??????? ???? ??Y? ????????????? ??????? ?? ????? 2-?? ??????, ?? ??????? ?? ? ??????? ?? ?????? ???? ???????????? ? ???????????? ????, ??? ?? ????? 1-?? ?????????? ??????. ??-??????, ???? ??????? ???????????? ???? -40,6 ?? -????????????? ???????? ????????? 2-?? ?????? -40-37 ?? (??. ???????????? 2003 : 447, ????. VIII, 2, 4 ; 448, ????. IX, 1, 4, 5 ; ????????? 2000 : 17, ???????? : ????? ? ??????? ???????????? ????? ??Y?? ? ?????? ???????? ????????????? ?????? ????? 2-?? ?????????? ??????, ? ???????????? ???????? ??????????????? ???? ??????? ? ??? -?????? 1-?? ?????????? ?????? ?????. ?????????? ????? ?????????????? ??? ????? ????????????? ??? ????????? ????? ????? ????? ???????? ?????????? ????? . ?????????? ????, ??? ?????????, ???????????????? ??????????? ????????? ????? ?????? ? ?????? ?? ?????????? ?? ???, ? ???????? ?????????, ?? ??????? ???????????????? ????, ???????? ??????? ? ??????? 40,6 ??, ??????? ?????????? ??? "????????", ??? ? ??? ??????? ???????? ? ?????? ??Y?, ??????????? ?????????? ? 45-30 ?? (??. ???????????? 2003 : 59, ????. 25). Ð?"?? ?.?. ?????????????, ????????? ?????????? ??????? ??? ??????? ????? ???? ??????, ????????? ?????? ??????? ??????????. ???????, ?????? ?? ???????? ??????? ????. ??????. ?????????? ?. ??????. 300-? ??? ??????? ????? ??????????, ?? ?????? ??????, ???? ??????????????? ????????? -???????? ??????????? ???? ? ?????? ????????? ???????? ? ???????? ?????? ? ??????????? ?? ???????? ??? ?????????? ??????????? ????? ??????? ??? ????? ?????. ???, ? ????? ????? ??????? ? ??????? ????????? 2-?? ?????? ?????????? ????? ??????????? ??? ? ?????? ?? ???? ????????? ???? ????? ????? ?????? ????????????? (??. ????. III, 1-26 ? ? ?????? ????????????? 2003 : 59, ????. 25), ???? ?? ??????????? ? ?????? ???????????? ? 1-?? ?????? ?????????? ????? ? ?????? (??. ????. I, II). ??? ??????? ?????????????? ??????????? ?????????? ???????? ?????????? ????? ??? ??????? ????????, ?.?. ???????? ??????? ? ????? ????????? ??????? ???????????. ???? ?? ??????? ????????? ? 195 ? ? 175 ? ??????? ???????? ??? ????? ???????? ???????????? ??????????? ??????? "???????? ?????????" (????. III, ?? 1,2 ? ?? 3-20), ? ???? ???? ?? 108 ? ?? 92 ? (????. III, ?? 21-26) ??? ?????????, ????????? ??????????? ???????? -????????? ??????? ????? (??? ??????? ??? ??? ???????????? ?). ?? ??????????? ??? ???? ? ????? ???????????? ?????? -???????? ??????? ????????????????? ?????????-??????????? ??? ??? ????? ????? (?????? 1951 : 126), ? ????????? ???? ???? ???????? ? ??????????. ???????????, ??? ????????? ???? ? ?????? ???? ?????????? ?? ????? ??????? ?????????? ??????? ???????. ? ????? V ?. ?? ?.?. ? Ð?"????? (?, ????????, ? ??????) ????? ????? ??????? ? ???????? ?????????? ????????? 100 : 1 ? 120 : 1 (???????????? 1988 : 46, 47). ??????? ??? ????? ?????? ? ??????, ???????????? ? ?????? ?????????? ?????? ??????, ????????? ????? 121 ? ? 116 ? (??? ? ????????? ??????????? ????) (???????????? 1988 : 47). ?????????? ?? ????, ??? ????????? ?????????? ???? ?????????????? ?????????? ????????? ?????? (??? ??, 48), ?? ? ????????? ????? ???? ?????????? ? ??????????? ??????? ?????, ???????? ???? (??????? ??? ????? 2-?? ?????????? ?????? ? ?????? ?? ????? ?????? ????????? 125 ?). ?????????????? "??????? ????????" (???????? ?? ????????? ????????? ??? ???????????) ? 4. ??????? I : ????????? ???????????? ????? ? ?????? ??????? ??????? ? ??????? ??????? ? ?? Ð?"??????? ?? ???? ?? ????????? ?? Ð?"??????? ?? ???? ?? ????????? 1 74?75 398 ????????? 2009:70, ?1 1 50 82 ????????? 2000:15, ?28 2 85 393 ????????? 2000:14, ?26 2 55?54 77,1 ??????????? ?????? 3 79 275,6 ???????????? 1988:47; ?????? 1989:104, ?4 3 40?44 76,61 ?????? 1989:104, ?5 4 69?65 140,233 ???????? 2008:72, ?4, ????? ??????? ?????? ?????????? ?????? ???????? ??? ????? 4 ?(43?) 62,01 ???????????? 1988:41 5 42 61 ????????? ????? ????. ???? ????????? ? ?????? ? ??????????????? ????? ?????? ????????? ???????? ? ???????? ?????? ?????? 2009:70, ?2 ?? 37-39), ?? ??? ??? -77,6 ? -?? ??????????? ????? ??????? ????????? ????? 2-?? ?????? (43-23 ??, ??. ???????????? 2003 : 59, ????. 25), ? ?????? ????? ??????? ????? 1-?? ?????? ?????????? ????? (??. ????. II, ?-1-4). ????? ???????, ????? ?????????, ??? ??????????????? ??? ???????? ???????????? ??????????????? ???? ???????? ????????, ????? ???? 6 ?(40?) 57,54 ???????????? ????? ??????????? ?????????? ??? ?????? ?? (100 ? ? 155 ? -??. 2000 : 16, 17, 1988:41 ????? (122 ?), ?? ?????? ??????? ????????? ??? 7 50 78 ????????? ????? ???? ?????? ????? ?? ??????, ??? ??????? 2000:16, ?30, ?????????? 1/3 ??? 1/4 ????? ????? ????? ????? ??????? ?????? (???????????? 1988 : 42, ???. 5, ?? 2,3 ; 47). ?????? «??????»?1 ? ?????? ?????? ?? ?????????????? ????????? ???? ???????? ????? ? ??????, ???????????? ? ??????????, ???????????? ? ???????????? ?.Ð?". ???????????? (??. ????). ??.?. ?? ??. ?.?. 5 "??????? ?????". 7. ???????????? ?. ?. 2003. ???????? ???? ? ???????? ????????? ?????? (VI ?. ?? ?. ?. -IV ?. ?. ?.). ??????. ?? «??????? ?. ?.». 8. ????????? ?.?. ??????? ???????? ????? ?????? (V?. ?? ?.?. -III ?. ?.?.). ????. 9. II??????? ??????? ???????? ??????? ???Ð?"??????????????????????Ð?"????????????????????????????178?81464,9????????160?5787,5??????????? ??????2010:130,????. II, ?5288?86362,67??????264?6681,5??????2011:33, ?1602011:34, ?162371295?????????34567?????????2009:69, ?1,2000:15, ?27?? ? ??????X.A?I?..(????????????)479293??????????? ??????44766,71????????????1988:42,???. 5, ?1575?78285?????????2000:15, ?29678282?. ????.780?77280?. ????.881?79278??????????? ????????????? III : ?? Ð?"???????????????????????170195???????? 2010:130, ????. II, ?7272175????????? 2000:17, ?36378/75155-// -17, ?35469/70?-// -17, ?34570/75?-// -16, ?33673/75?-// -16, ?32778/75100-// -16, ?318?136???????????? 2003:58, ????. 229?134-// -1098/70131????????? 2009:71, ?111?129???????????? 2003:58, ????.2212?127-// -13?125-// -14?123-// -15?121-// -16?120,83?????? 1989:104, ?817?119???????????? 2003:58, ????.2218?118-// -19?116-// -20?112-// -2166/70108,95???????? 1997:105, ???.1; 1092268107,5????????? 2009:69, ?223?107???????????? 2003:58, ????.2224?102-// -25?97-// -26?92-// - ?????????? ???? ????? ???????? ?????????? ???? : ? ???????? ????... (??. ???????? 1884 : 37, ? 3 ; ?????? 1989 : 14, 104, ? 6, ?. -127 ?) ? ? ????? ??????? ??????????? ?? ????? ?????? (??. ????). ???????????? ??? ???? ???? ?????? ?.?. ????????????? ??? ???????? ? ??????? 136 ? (2003 : 58, ????. 22). 4 ???, ? ?????? ???????????? ????? ?????? ????????? ??? ???????, ??????? 275,6 ? (??. ???????????? 1988 : 47), ? ???????? -398 ? (??. ????????? 2009 : 70, ? 1), ?? ???????? ?? ????? ???????????. ?????????????? : 79 ?? ? 74 ? 75 ??. ??????? ??? ?????????? ??????? 275,6 ? ? ???? ?????????? ????? ? ?????????? ??????, * Novye varianty lityh monet Nizhnego Pobuzhya VI-V vv VPAlexeev 2010 6 Sankt-Peterburg-Kishenev-Odessa-Bukharest in Russian * Antichnye monety Severnogo Prichernomo'ia VAAnokhin Katalog. Kiev. «Stilos 2011 in Russian * Obschiy catalog monet prinadlezhaschih ellinskim koloniyam suschestvovavshim v drevnosti na severnom beregu Chernogo morya. Odessa. Tipographiya A POBurachkov 1884 Shul'e (in Russian * Politicheskaya istoriya Ol'viyskogo polisa VII-I vv .GVinogradov Yu Moskva. Nauka 1989 in Russian * ANZograf Monety Tiry. Izdanie Akademii nauk SSSR 1957 in Russian * Monety Ol'vii. Kiev POKaryshkovsky Naukova dumka 1988 in Russian * Monetnoe delo I denezhnoe obrashchenie Ol'vii (VI v POKaryshkovsky Odessa. ChP «Fridman A.S.» 2003 in Russian * VVNechitaylo Katalog Monet Vv. d? n.e. -III v. n.e.). Kiev in Russian * Monety I klady yuga Ukrainy. Kherson, izd VBPivorovich 2009 Shtrih. in Russian